Achter het huis van mijn oudste dochter is een brandgang en ik kijk wel eens met verbazing naar de manier waarop de erfgrenzen daarin worden aangeven. De één bouwt de erf-afscheiding en de toegangsdeur heel netjes in dezelfde lijn als het stenen schuurtje dat ieder huis aan de achterzijde heeft, een ander plaatst het vrolijk 30 centimeter of meer de brandgang in. Je kan er nog steeds langs, maar ik vraag me wel eens af: moet dit nu zo?
Die vraag ging ook door mijn hoofd toen ik op 23 september in de Centrumkerk met veel aandacht luisterde naar Johan
Feitsma uit Zuidhorn. Feitsma is in Nederland bouwboer en hij is meerdere keren uitgezonden naar zijn collega's in het bezette gebied van Palestina om waar te nemen wat er met hen gebeurt. Al hun verhalen (en de verhalen van veel Israëlische boeren en burgers) maakten van hem een
vredesactivist. Feitsma vertelde hoe de Palestijnse boeren moeten leven met de MUUR: een barrière tussen henzelf en de Israëliërs. Net als in de brandgang is die MUUR niet recht. Hij loopt in grote bochten langs nederzettingen aan de Israëlische kant en daardoor komen er grote stukken
Palestijns grondgebied aan hun kant van de MUUR terecht. Officieel is het een veiligheidsmuur, geplaatst om het binnendringen van zelfmoordactivisten te voorkomen, maar in de praktijk is het hier en daar ook een annexatiemuur, een landjepik-muur. Veel boeren moeten nu een grens over om aan de andere kant van het eigen land te komen. Diverse checkpoints en roadblocks maken dat heel moeilijk. De ene keer mogen ze er na een half uur al langs, een andere keer staan ze uren te wachten. Soms moet groente, fruit en veevoeder eerst in kratten over een blokkade worden getild voor het aan de andere kant verder vervoerd kan worden. Veel boeren hebben al generaties lang eeuwenoude olijfbomen in hun bezit. Een olijfboom kan met gemak 1000 jaar worden, sommige zelfs wel 2000 jaar. Door de MUUR staan veel olijfbomen van de Palestijnse boeren aan de Israëlische kant. Met grote regelmaat worden aan die kant (zonder toestemming!) prachtige olijfbomen met bulldozers omgeduwd om ruimte te maken voor nieuwe nederzettingen. Anderhalf miljoen bomen zijn er zo al verdwenen. Dat de grond na een dergelijke vernielactie veel losse stenen laat zien rechtvaardigt zo'n actie zogenaamd aan de andere kant want het lijkt dan immers alsof de grond niet vruchtbaar is en de boer er toch niets aan heeft. Er zijn allerlei solidariteitsacties om de Palestijnse boeren hun olijfbomen terug te geven en Feitsma plantte met veel anderen onlangs nog 1600 nieuwe bomen. Dat de grond vruchtbaar is betekent niet altijd dat er ook een goede opbrengst zal zijn. Net als in de oude Bijbelverhalen is er nog altijd strijd om water. Aan de Israëlische kant mogen de boeren tot 400 meter diep boren om water, aan de Palestijnse kant mag dat maar tot een diepte van 200 meter. Met als gevolg dat het water aan de Palestijnse kant wegloopt naar de diepere
putten aan de overkant.
Hoe kan deze situatie veranderen? De gewone mensen willen vrede, gewoon leven maar Feitsma verwacht dat er pas iets kan gebeuren als de politici aan de top (aan beide kanten) anders gaan denken en doen. Hij citeerde tot slot de oproep van Desmond Tutu:
"Mijn dringende verzoek aan de mensen van Israël: Bevrijd jezelf door Palestina te bevrijden" en uit een artikel in Trouw van 2 augustus:
"Er liggen kansen die we moeten grijpen: niet over 5 jaar, maar nu".
Janny Prins
PGWO Protenstantse Gemeente Winsum-Halfambt
Een inspirerende bisschop
Op donderdag 18 september bekeken negen mensen de aflevering van "Het Vermoeden", waarin Annemiek Schrijver in gesprek ging met Dirk Schoon, bisschop van de Oud Katholieke kerk in Haarlem. Het was interessant te horen op welke manieren deze kerk verschilt van de
Rooms Katholieke kerk. Zo wijst ze de onfeilbaarheid van de paus af, worden bisschoppen gekozen en niet benoemd, kunnen vrouwen voorganger en zelfs bisschop worden en speelt het celibaat geen rol. Volgens de bisschop is in zijn kerk het leidende principe álles wat in de eerste
eeuwen van de christelijke kerk belangrijk was en later ook belangrijk bleef. Dat is samen te vatten in het credo of de geloofsbelijdenis. Allerlei dogma's van pausen, die daar later aan zijn toegevoegd, doen er niet toe en worden daarom afgewezen. Iemand van de aanwezigen zei: 'Ik
zou best oud-katholiek kunnen zijn, maar niet Rooms-Katholiek'.
Als voorwerp om over te praten had Dirk Schoon een doosje met zalven meegenomen. Het wordt gebruikt bij het dopen van kinderen, de inwijding van priesters en altaren en bij ernstig zieken. Deze rituelen worden ook in de Rooms-Katholieke kerk gebruikt. Iemand deed de suggestie dat de protestantse traditie met deze rituelen verrijkt zouden kunnen worden. De vraag kwam op of dat voor meer rituelen zou kunnen gelden, bijvoorbeeld het gebruik van wierook. Hierover waren de meningen zeer verdeeld. De één was tevreden met de rituelen die we hebben, een ander was bang voor imitatie van een andere kerk en weer een ander zou het een prachtig symbool vinden als de gebeden op de rook en geur opstegen naar de hemel.
Bisschop Schoon houdt veel van zingen. Door te zingen kunnen mensen volgens hem boven hun verdriet en zorgen uitstijgen. De vraag werd gesteld hoe belangrijk zingen voor de aanwezigen is en of ze een lied kunnen noemen dat voor hen een bijzondere betekenis heeft.
Van de weinige voorbeelden die werden gegeven was er één die nogal indruk maakte. Iemand vertelde dat ze in de diepste ellende 'Dankt, dankt nu allen God' had moeten zingen. Als dat lied voorbijkomt, is het voor altijd verbonden met deze herinnering.
Aan het eind van de avond werd gevraagd wat de betekenis of waarde van de kerk voor ieder persoonlijk is. De antwoorden waren even verschillend als de mensen die aanwezig waren. Niet iedereen was het met de bisschop eens, dat de kerk vooral schoonheid is. Waar mensen verenigd zijn, gebeuren goede en minder goede dingen. Ook een kerk heeft zijn schaduwzijden of donkere randjes, zoals alles in dit ondermaanse.
Riet Michel
Oproep!!
Helaas in tegenstelling met het landelijk gemiddelde, zien we zoals u recent nog in 'de Ommelander' krant hebt kunnen lezen in onze regio nog steeds een toename van mensen die zich komen melden bij de voedselbank. De oproep in het klankbord j.l. waarin vanuit de diaconie wordt gevraagd mee te helpen de voedselbank te ondersteunen met het aanleveren van producten wordt daarmee steeds dringender. Voor de maanden november en december vraagt de voedselbank u om het inzamelen van de volgende producten; blik- en potgroente, rijst, macaroni, pasta, saus,
houdbare zuivelproducten als melk, boter, bak- en braadproducten, blik of vacuümverpakte vlees of vis, maar ook koffie en thee, (af)was- en schoonmaakmiddelen. Vanaf zondag 2 november tijdens de oogstdienst kunt u uw meegebrachte producten inleveren bij de ingang van de kerk. Voor de toekomst zal hiervoor iedere eerste zondag van de maand gelegenheid zijn.
Wilt u de voedselbank ook helpen bij het inzamelen van vers- en/of diepvriesproducten als groente, fruit, aardappelen, vlees, vis, zuivel enz. dan kunt u een financiële bijdrage overmaken op IBAN: NL44.RABO.0.102.55.3289
Alvast hartelijk dank, de diaconie
Bezoek Kerk Huizinge en Borg Ewsum
Excursie
Toen Emo, de latere abt van het klooster Bloemhof, in Huizinge rond 1200 pastoor was, stond er zeer waarschijnlijk een houten godshuis. De huidige bakstenen zaalkerk stamt uit rond 1250 en is gebouwd in de laatromaanse of romanogotische stijl, met de kenmerkende meloenvormige gewelven en de rijke muurbehandeling. De toren is plm. 150 jaar jonger dan de kerk. Er is heel veel moois te zien in deze kerk. Reint Wobbes toont het ons en vertelt erover.
Na de rondleiding in de kerk rijden we naar de borg Ewsum in Middelstum. We houden hier een pauze en maken daarna, ook o.l.v. Reint Wobbes, een wandeling over het borgterrein en door de omgeving.
Reint Wobbes is medewerker van de Stichting Oude Groninger Kerken (SOGK) en van openluchtmuseum Het Hoogeland. Hij woont in Huizinge, is daar kerkrentmeester en samen met anderen voert hij de kosterstaken uit.
Datum: zondagmiddag 3 mei 2015
Aanvang: 14.00 uur bij de kerk in Huizinge, afsluiting rond 16.30 uur bij de borg Ewsum
13.30 uur vertrek vanaf het kerkplein in Sauwerd
Kosten: € 4,00 (incl. koffie/thee)
Leiding: Reint Wobbes
Opgave: Kees Raangs, tel. 050-3643741, email: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
Petrus en Paulus
Themabijeenkomst
Hoe weet je dat Petrus een grapje maakt als niemand lacht? In discussie met Petrus over Joden en niet-Joden.
In deze inleiding zullen we kijken naar het meningsverschil met Petrus dat Paulus beschrijft in zijn brief aan de Galaten. Deze tekst is veelbesproken in het recente onderzoek naar Paulus, maar waar ging het precies om en wat betekent dat voor onze kijk op deze twee belangrijke figuren?
Karin Neutel is onderzoeker en docent aan de Rijksuniversiteit Groningen, op het gebied van het Nieuwe Testament en vroeg Christendom. Zij is vooral geboeid door ideeën van toen en nu over hoe mensen omgaan met elkaar en met hun lichaam.
Datum: donderdag 16 april 2015
Aanvang: 20.00 uur
Plaats: het Oldenhuis, Kerkstraat 11 Sauwerd
Kosten: € 4,00 (incl. koffie/thee)
Inleider: Karin Neutel
Opgave: Kees Raangs, tel. 050-3643741, email: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
Over troosten en verdriet
Themabijeenkomst
Verdriet, verlies, afscheid nemen: het zijn onvermijdelijke gegevens in elk mensenleven. Loslaten is dus een levensthema. Ons leven wordt erdoor gekleurd en is ervan doortrokken van begin tot eind. Elke nieuwe levensfase gaat gepaard met ervaringen van loslaten en verlies. Hoe gaan we daarmee om? Wat is troost? En wat niet? Doet God er iets toe, als het om loslaten gaat? Wat helpt, wanneer je in rouw bent, en wat juist niet? Het verwerken van verdriet lijkt zelden een 'proces', dat rechtlijnig verloopt. Het is veel meer een moeizaam gevecht in een ruimte die veel weg heeft van een doolhof.
Ds. Fokke Fennema is Doopsgezind predikant in onze provincie. Hij was ook actief in de gemeentepolitiek en heeft een speciaal bureau voor mensen in rouw. Hij zal deze avond inleiden en met ons in gesprek gaan.
De bijeenkomst heeft donderdag 19 maart 2015 plaatsgevonden in het Oldenhuis in Sauwerd.
Info: Kees Raangs, tel. 050-3643741, email: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
Tastbare Middeleeuwen in Zweedse dorpskernen
Themabijeenkomst
Het is niet eenvoudig om ons een voorstelling te maken van hoe een middeleeuwse kerk er van binnen uit zag en hoe deze tijdens de liturgie werd gebruikt. In onze Groninger kerken is het meeste meubilair bij de Reformatie verwijderd. Groot is het contrast met de kerken op het Zweedse eiland Gotland, want hier bleef een verbluffende schat aan middeleeuwse kerkinrichting bewaard. In veel van de 91 middeleeuwse plattelandskerken op het eiland vinden we nog de oorspronkelijke altaarretabels, triomfkruisen, sacramentsnissen, piscina's, zitbanken en doopvonten. In vergelijking met andere delen van Europa valt het middeleeuwse kerkmeubilair van Gotland op door een vroege ontstaansdatum – vaak tussen 1150 en 1350 – en een verrassend hoge artistieke kwaliteit. Tussen 2008 en 2013 bestudeerden Kroesen en zijn Zweedse collega Peter Tångeberg de ca. 60 nog bewaarde sacramentshuisjes, in 2014 verschenen de resultaten in boekvorm. Tijdens deze lezing zal Justin Kroesen u aan de hand van dia's vertellen over zijn Gotlandse ontdekkingen.
Dr. Justin E.A. Kroesen is docent voor de Kunstgeschiedenis van het Christendom aan de Faculteit Godgeleerdheid en Godsdienstwetenschap van de Rijksuniversiteit Groningen. Zijn onderzoek richt zich op de bouw en inrichting van historische kerken in West-Europa.
De bijeenkomst heeft dinsdag 10 februari 2015 plaatsgevonden in het Oldenhuis in Sauwerd
Info: Kees Raangs, tel. 050-3643741, email: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
Paus Franciscus, nieuwe stappen in de oecumene?
Themabijeenkomst
In November 2013 verscheen het pauselijk schrijven "Evangelii Gaudium" (de vreugde van het evangelie). Daarin lijkt Paus Franciscus nieuwe accenten aan te brengen in de visie op de kerk. De rol van de "gewone gelovige" benadrukt hij meer, hij houdt een pleidooi voor een collegiaal pausschap en hij ziet een kerk voor zich die open is en een plek voor alle mensen wil zijn. Een bekend beeld van hem is dat van een lazaret: de gewonden die binnengebracht worden, krijgen allemaal goede zorg. Zonder aanzien des persoons.
De exhortatie (aanmoediging) werd met een zeker enthousiasme ontvangen. Ze geeft misschien ook nieuwe aanknopingspunten voor de oecumene. Bisschop De Korte is uitgenodigd om over de exhortatie en over de oecumene te spreken.
De Korte is sinds 2008 bisschop van de diocese Groningen-Leeuwarden. Hij heeft zich in de jaren een beminnelijk mens getoond. Hij is een van de bisschoppen die bij tijd en wijle reageert op het beleid van mgr. Eijk. We verwachten een interessante avond en hopen op een goede ontmoeting.
De bijeenkomst heeft donderdag 15 januari 2015 plaatsgevonden in het Oldenhuis in Sauwerd.
Info: Kees Raangs, tel. 050-3643741, email: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.