Ds. Ignace Frénay - Losse gedachten
27 december 2016
Wat een indrukwekkende oproep tot liefde van Mohamed El Bachiri, een moslim die z'n vrouw heeft verloren bij de aanslagen in Brussel, eerder dit jaar: https://www.facebook.
Net als de man die zijn vrouw verloor bij de aanslagen in Parijs, op 13 november 2015. Antoine Leiris, schrijver en journalist, schreef een indrukwekkend getuigenis:
'Jullie zullen mijn haat niet krijgen'
Vrijdagavond hebben jullie het leven van een buitengewoon wezen gestolen, de liefde van mijn leven, de moeder van mijn zoon, maar jullie krijgen mijn haat niet. Ik weet niet wie jullie zijn en ik hoef het niet te weten, jullie zijn dode zielen. Als de God voor wie jullie verblind doden ons heeft gemaakt naar zijn beeld, zou elke kogel in het lichaam van mijn vrouw een wond zijn in zijn hart.
Dus zal ik jullie geen plezier doen door jullie te haten. Dat zouden jullie wel willen, maar door haat te beantwoorden met woede, zou ik alleen maar toegeven aan dezelfde onwetendheid die jullie maakt tot wat jullie zijn. Jullie willen dat ik bang ben, dat ik mijn medeburgers argwanend bekijk, dat ik mijn vrijheid opoffer voor de veiligheid. Mooi niet dus. Nieuwe ronde, nieuwe kansen.
Ik heb haar vanochtend gezien. Eindelijk, na nachten en dagen wachten. Ze was nog net zo mooi als toen ze vrijdagavond de deur uitging, net zo mooi als toen ik totaal verliefd op haar werd, meer dan twaalf jaar geleden. En natuurlijk word ik verscheurd door verdriet, dat overwinninkje gun ik jullie, maar dat zal van korte duur zijn. Ik weet dat ze ons elke dag zal vergezellen en dat we elkaar weer zullen ontmoeten in het paradijs van vrije zielen waar jullie nooit binnen mogen.
We zijn met zijn tweeën, mijn zoon en ik, maar we zijn sterker dan alle legers van de wereld. Ik heb trouwens geen tijd meer aan jullie te verspillen, ik moet gauw naar Melvil, die net klaar is met zijn middagdutje. Hij is nu 17 maanden, moet dadelijk zoals altijd een hapje eten, en daarna gaan we spelen, net als anders, en de rest van zijn leven zal dit mannetje jullie dwarszitten door gelukkig en vrij te zijn. Want nee, zijn haat zullen jullie ook niet krijgen.
19 december 2016
Kerst in aantocht - en weer een aanslag - in Berlijn. Op de Russische ambassadeur in Ankara. Ik ben sprakeloos. En de heer W. politicus van het jaar?! Iemand die de grondslagen van ons politieke systeem consequent schoffeert en onderuit haalt? Die afwezig is als het in de tweede kamer gaat over vrijheid van meningsuiting?
In wat voor wereld leven we. En toch is het deze wereld waarin God zijn zoon zendt om hem te redden.
18 november 2016
Treinongeval - voor de derde keer in korte tijd - dit keer niet met dodelijke afloop, maar veel heeft het niet gescheeld. ProRail heeft de berichtgeving over Winsum getagd met 'Betrouwbaar spoor".... Wat een impact heeft dit, op iedereen die er bij betrokken was, maar vooral op de buren! In gedachten ga ik terug naar de herdenking van de treinramp van 25 juli 1980, die 25 jaar later op dezelfde plek werd gehouden. Alje van Bolhuis schreef toen het onvergetelijke gedicht:
Traain van twij veur haalf
Dit stee
boerderij, gruinlaand
fietspad, hek, daam, spoor
gewoon, nait biezunder
tot traain van twij veur haalf
hier onomkeerboar strandt
dwaarsdeurmidden en spoor biester
Winzum vraid wakker dreunt
en veuls te vro
alles mitnemt
wat ons laif is
even, hail even
staait tied hier stil
mor wereld draait deur
traain, schoamteloos stuk ongeluk
ridt gewoon weer of en aan
of der niks gebeurd is
ons achterloatend
mit lege hannen
en n poar stille getuugen
bril, hallozie
roustege sleudel
handschreven braifke
knip mit wat lös geld
moandkoart mit foto
kepot van verdrait
nog heur ik
as dag van guster
klap dij der nait heurde
dij gemain zeer dut
tot troanens tou
nog, aal doagen
en toch, op dit stee
oog ien oog mit t gemis
scholder aan scholder
n beetje vasthollen
n beetje lösloaten
net of t even droagboarder is
of t helpt
Dit stee is taikend
25 juli 1980
13 november 2016 - Bij het overlijden van Leonard Cohen
"Ring the bells that still can ring. Forget your perfect offering. There is a crack in everything. That's how the light gets in."
27 oktober 2016
"We denken vaak dat we dankbaar worden omdat we gelukkig zijn, maar het omgekeerde is waar: we worden gelukkig omdat we dankbaar zijn."
David Steindl-Rast, in: De muziek van de stilte.
29 september - feestdag van de H.Michaël
Twintig jaar predikant
Op 29 september 1996, feestdag van de aartsengel Michaël, werd ik in het ambt bevestigd in wat nu de Torenkerk heet. Ik was 43 jaar. Na 14 jaar voor de klas te hebben gestaan als docent Frans, werd ik niet alleen leraar, maar ook herder. Ik had de ervaring voor de klas niet graag willen missen: de directe omgang van en met jongeren houdt je scherp! Maar nu kon ik eindelijk iets doen met mijn oorspronkelijke ideaal: theologie. Ik had theologie gestudeerd in Nijmegen, aan de Katholieke Universiteit. Die opleiding was in de NH Kerk niet erkend als ambtsopleiding. De Hervormde gemeente heeft z’n nek enorm uitgestoken om mij aan te kunnen stellen: een RK theoloog, en (nog) niet eens beroepbaar predikant! Ik ben nog steeds dankbaar dat ik die kans heb gekregen.
Van samenwerking met de Gereformeerden was in die tijd niet veel sprake, behalve op het gebied van het jeugdwerk. Een enkele ruilbeurt, een enkele gezamenlijke dienst. Ik herinner me nog dat er tijdens de eerste dienst waarin ik voorging in de Gereformeerde kerk twee bossen bloemen stonden die naar zieke gemeenteleden gingen. Tot hilariteit van de gemeente betitelde ik ze, zonder daarbij na te denken, als de ‘Hervormde bloemen’ en de ‘Gereformeerde bloemen’. Zo relativeerden we de verschillen. En er waren vergaderingen, eindeloos veel vergaderingen. Pas toen Els Prins en Niesje Mooiman voorzitter werden, kwam er echt schot in de zaak: er werd gewoon een datum voor de federatie vastgesteld! Pinksteren 2003: “We moesten het maar wagen, we moesten het maar doen.” En daarna, vanaf 2010: de verbouwing! Fantastisch wat dit besluit heeft bijgedragen aan de groei en de sfeer in de gemeente.
Dat ik hier al die tijd, samen met mijn partner Tonnis Musschenga aan heb mogen meewerken stemt mij dankbaar. Evenals het vertrouwen dat ik de jaren door kreeg: de verhalen over lief en leed, vreugde en verdriet die me vaak diep en persoonlijk raakten. Ongetwijfeld heb ik ook mensen teleurgesteld, en ik hoop dat mij dat vergeven wordt. Soms werd mij gevraagd: kun je het allemaal wel aan? Mijn antwoord is dan dat ik een Adres heb, waar ik de dingen die ik hoor en meemaak aan kan toevertrouwen. Maar bovenal houdt mij de dankbaarheid op de been, voor alles wat deze gemeente van Christus tot op de dag van vandaag voor zoveel mensen betekent.
20 september
We hebben vandaag afscheid moeten nemen van een zeer gewaardeerde huisgenoot: poes Muis. Onze buurvrouw kwam met het droeve bericht dat Muis dood in de berm naast onze boerderij lag. Vanaf 2003 - nu hebben wij en de inwonende uitwisselingsstudenten heel veel plezier aan hem gehad. Tegen Muis kon je praten, hij sprak terug en het liefst zat hij bij je op schoot. Zijn karakter leek op dat van een andere viervoeter, de hond. Kunnen wij en Max, onze andere poes, zonder hem?
20 augustus 2016
Joris Vercammen, aartsbisschop van de Oud-Katholieke kerk, gaat naar Lapland, en treedt in de voetsporen van Dag Hammersköld:
http://www.npo.nl/de-pelgrim/06-12-2015/VPWON_1244942. Indrukwekkend...
4 augustus 2016
3 augustus 2016
Gordon Hempton zoekt gebieden waar de geluiden van de mens nog niet zijn doorgedrongen."Stilte is niet de afwezigheid maar juist de aanwezigheid van alles. Elke ruimte heeft z'n eigen karakteristiek geluid, z'n eigen unieke vibratie." - Zie: http://onesquareinch.org/. Fascinerend.
28 juli 2016
Zelden zo'n vileine kritiek op kerkgangers gelezen: "Als God wilde dat we vaker naar de kerk zouden gaan, zou hij ons grotere achterwerken hebben gegeven, en kleinere hoofden om mee te denken." (P.J.O'Rourke). Of betekent het juist dat wie wél naar de kerk gaat, juist méér dan gemiddelde hersens heeft?
20 juli 2016
Uit het informatieboekje voor gasten in abdij Koningshoeven:
“Als God binnenkomt in een leven is dit meestal langs de deur van stilte. De eenzaamheid en de stilte scheppen immers de ruimte waarbinnen we God zuiverder kunnen ervaren. En daar vinden we meteen ons diepste zelf, want op de bodem van ons hart en in het puntje van onze ziel, woont God.”
23 juni
Column Peter Rollins
‘Ik (ont)ken de opstanding’
Laatst vroeg iemand me: 'Je hebt het niet zo veel over de opstanding. Ontken je de opstanding?' Ik zei: 'Ja, natuurlijk. Iedereen die mij kent, weet dat ik de opstanding ontken. Iedere keer als ik mijn buren niet dien, iedere keer wanneer ik wegloop van armen ontken ik de opstanding. Iedere keer wanneer ik deelneem aan een onrechtvaardig systeem, ontken ik de opstanding. Ook bevestig ik de opstanding van Jezus bij tijd en wijle, wanneer ik opkom voor de mensen die op hun knieën zitten, wanneer ik het uitroep voor de mensen waarvan de tong is afgesneden. Ik bevestig de opstanding wanneer ik huil voor de mensen die geen tranen meer hebben om te huilen. Dat proberen we als christenen te doen: echte verandering brengen.
Het doet me denken aan deze parabel: Ik droomde dat ik stierf en ik naar de hemel ging. Petrus was er, hij stond aan de hemelpoort om mij te verwelkomen. 'Geweldig je te zien,' zei hij. Net toen ik de hemel in wilde stappen, viel het me op dat sommige van mijn vrienden buiten de hemel waren: atheïsten, boeddhisten, van alles. Ik vroeg: 'Petrus, hoe zit het dan met mijn vrienden?' waarop Petrus antwoordde: 'Nou ja, je kent de regels...' Toen dacht ik aan mijn referentiepunt: Jezus de buitenstaander, de dronkaard, de bastaard, de vriend van zondaren, degene die altijd bleef bij de verdrukten. Toen zei ik: 'Weet je wat, ik blijf hier buiten wel. Ik blijf bij hen.' Petrus lacht en zegt: 'Eindelijk. Eindelijk begrijp je het.'
24 mei
Een Syrische vader informeert bij de lokale protestantse kerk (Arnhem?) of er niet een vrijwilliger te vinden is die zijn zoon Johnny twee keer in de week Nederlandse les wil geven (Trouw, dinsdag, p.6). "Dat is niet gelukt", vertelt Johnny. Wat een blamage voor deze 'lokale protestantse kerk'! Ik hoop dat als straks een dergelijke vraag in onze gemeente gesteld wordt, wij een lijstje klaar hebben liggen met taalvrijwilligers. Zet mij er maar vast op.
19 mei
"God schiep alle dingen opdat zij zouden zijn; en God schiep de mens, in wie God zichzelf uitstort en overvloeit,
opdat de mens God wordend zin geeft aan alle schepselen, en weer terug zal vloeien naar God."
(Meester Eckhart, Commentaar op Genesis)
31 maart - Mail aan D'66:
Geachte mevrouw Fatma Koser Kaya, geachte fractie van D'66,
Hoewel ik mij al vijftig jaar verbonden voel met het liberale gedachtengoed van D'66 heb ik met verbijstering kennis genomen van uw motie om in de toekomst de gegevens van de GBA niet langer ter beschikking te stellen van de kerken. Op uw website lees ik:
"Met mantelzorg en vrijwilligerswerk investeer je in sociale cohesie en kostenbesparingen in de zorg. D66 stimuleert mogelijkheden om de werkdruk van mantelzorgers en vrijwilligers te verlichten."
Deze bewering is in flagrante tegenspraak met uw motie. Als er in Nederland één goed georganiseerd vrijwilligersnetwerk is, dan zijn dat wel de kerken. Een soepel lopende administratie is daarvoor een vereiste.
Het is voor mij onbegrijpelijk dat u met deze volstrekt overbodige motie een spaak in het wiel steekt van organisaties die van eminent maatschappelijk belang zijn, of u hun levensbeschouwelijke overtuigingen nou deelt of niet. De kosten en menskracht die nu in een nieuw op te zetten administratie gaan zitten kunnen warempel beter besteed worden. Vreemd is bovendien dat u met uw motie alleen de kerken buitenspel zet, terwijl veel meer organisaties gebruik maken van deze service.
Het is alles een slecht en beschamend voorbeeld van het ware sociaal-liberale denken. Ik had D'66 wijzer gedacht.
Hoogachtend,
I.Frénay
23 maart
Hoe is Europa - wederom - getroffen door duistere machten... En nu Pasen vieren? JA! Is Jezus zelf niet 'nedergedaald ter helle'? We zien op de televisie wat de hel is - vooral het geschreeuw van het kind in de metro ging door merg en been. In al deze mensen is Christus opnieuw gekruisigd. Goede Vrijdag begon in Brussel al op dinsdag. Op Goede Vrijdag om 12 uur luiden we de klokken - ieder kan even binnen lopen, een kaarsje branden, stil zijn bij de muziek van To a darkening sky - van Adam Hurst.
12 maart 2016
Joost Zwagerman heeft vlak voor zijn zelfgekozen dood de indrukwekkende tentoonstelling over Stilte (Silence out loud) in het museum van Bergen gemaakt. Een citaat:
“De verbeelding van de stilte is voor de makers én voor de toeschouwers, soms een zegen, soms een gesel, en soms allebei tegelijk. Arcadië en hellekring. Oase en schrikbeeld. Tussen die twee uitersten, tussen geseling en zegening, bewegen zich de verhalen over de indrukken en de kijkervaringen die eraan ten grondslag liggen. Vrijwel al die ervaringen blijken te stoelen op die ene sensatie, dat ene verlangen dat telkens weer onstilbaar blijkt, het verlangen om er niet te zijn.”
Geldt dat nou ook voor wie de stilte een zegen is? Of gaat het vooral over hemzelf...? Z'n gedichten over God zijn confronterend. Tegen welk beeld strijdt hij eigenlijk?
6 maart 2016
De Paus heeft allerlei originele tips voor de Vastentijd. En de bisschop van Groningen gaat naar Den Bosch. Een duidelijke hint van de Paus dat hij een menselijke en laagdrempelige kerk wil.
18 november
Al te lang niets van mij laten horen. Sorry, het is niet anders. Nu, na "Parijs", dit interview met een jongetje: https://www.facebook.com/jrous92/videos/10156190732035487
13 juli
Omdat ik de laatste tijd zo weinig geschreven heb, hierbij vanuit Zuid-Frankrijk een briefje dat, in plastic verpakt, aan een boom hing: " Lucas je weet dat we heel veel van je houden. Wees gerust: we zijn er voor jou. We komen elke avond van 23 tot 23.15 uur bij het 'Bois au potirons', en we zullen er alleen zijn. We begrijpen alles, we zullen je beschermen." Maman et Papa
Lucas is verdwenen sinds 18 maart...
23 juni
"When you talk, you're only repeating what you already know. But if you listen, you may learn something new." - Dalai Lama
17 juni
"Waarom praatten de mensen zo allemachtig veel? Op straat ontmoette je moeder een kennis, en boven je hoofd kwam een stroom van geluid op gang, vooral bestaande uit exclamaties waarin verbijstering doorklonk, onderbroken door samenzweerderig gefluister. Hij trok aan zijn moeders mantel en zeurde: 'Wanneer gaan we nou naar huis?' 'Ja, straks, jongen, nog even geduld.'
In deze jaren ontmoette hij voor het eerst mensen voor wie het praten een doel op zich was. Een lustbevrediging, meer niet. Een verslaafdheid waarin ze met heel hun wezen gevangen zaten. Het sleepte hen mee, ze konden het niet tegenhouden, ze moesten maar door en door. Verbaasd zag hij die vloed van taal over hun lippen stromen. Hun lippen bewogen mechanisch in een meestal uitdrukkingloos gezicht. Het besmette de hele omgeving, het vloeide als een niet te stuiten slijmvloed de ruimte in. Het leek een onophoudelijk orgasme. Hij walgde ervan, het verlamde hem en het liefst had hij zich zomaar omgedraaid en was weggelopen. Of hij er nu bij was of niet, de woorden zouden toch wel blijven stromen.
Er was één gebied waar de woorden nu juist niet eindeloos uitdijden, maar waren ingedamd. Op regels gezet. Niet zomaar in het wilde weg van elkaar wegliepen, maar iets met elkaar hadden: een soort vriendschap waar ze niet buiten konden om te bestaan. Dat was de poëzie." - Ton vd Stap - Bewaard Verleden, p.21
21 mei
Hans Stolp wil mijn essay "WAAR MAG IK OP HOPEN? Het leven vlak voor en na de dood bij Ricoeur, Luther en Stolp" op zijn nieuwe site publiceren! Een hele eer, maar ik denk dat het hard nodig is om de klassieke benadering te confronteren met het nieuwetijdsdenken. Voor wie het interesseert: ik had er een 7,5 voor.
19 mei
Handelingen 17: Het was Gods bedoeling dat ze hem zouden zoeken en hem al tastend zouden kunnen vinden, aangezien hij van niemand van ons ver weg is. Want in hem leven wij, bewegen wij en zijn wij. Of, zoals ook enkele van uw eigen dichters hebben gezegd: "Uit hem komen ook wij voort."
3 mei - Facebook
Voor de één is het een belangrijk middel om in contact te blijven, een ander gruwt ervan. Opmerkelijk: een vriend van ons heeft vrijwel geen privé-gegevens in z'n account-informatie staan, maar werd wel door Facebook bestookt met vragen per e-mail: "Bent u soms geboren in...?" - "Heeft u soms op de ...school gezeten?" - alle info klopte... Het beangstigde hem zo dat hij acuut van Facebook af wilde. Het was nog niet zo simpel om erachter te komen waar je dat precies moest doen! Hier de link.
23 april - bbb-accoord
Teletekst: "De mensenrechtenrapporteur van de VN, Philip Alston, is zeer kritisch over het bed-bad-broodakkoord.In het NOS Radio 1 Journaal noemde hij het een schande dat Nederland zo inhumaan te werk gaat. De regeling is volgens Alston veel te beperkt,doordat er maar een paar centra komen waar afgewezen asielzoekers maar kort kunnen blijven op voorwaarde dat ze meewerken aan uitzetting.Hij spreekt van een fundamentele schending van de mensenrechten en illegaal beleid. De VN-rapporteur vraagt zich af waarom Nederland nog internationale tribunalen zou willen huisvesten als het zelf de mensenrechten op deze manier schendt."
21 april
Il perdono è la vittoria dei forti - Vergeving is de overwinning van de sterken
14 april - In memoriam Ton van de Stap
Wat schreef hij prachtig en wat was hij bescheiden. Mysticus zonder pretenties.
"Op een vakantie bezocht ik Fontenay in Bourgondië. Een abdij die niet meer wordt bewoond. Terzijde, achter latere gebouwen verscholen, ligt de kerk, kaal, zonder toren, als bij alle cisterciënzerkloosters. Het was de avond van een hete zomerdag. Een bewaker opende de kerkdeur, in het schemerige licht erachter zag ik een ruimte die zweefde. Heel de vloer van de kerk was bedekt met een nevellaag die even boven de grond bleef hangen. Bij het koor en de hoeken van het transept rezen en daalden langzaam wuivende pluimen. Waar je liep, week een doorzichtige sluier voor je voeten opzij. Daarboven was de ruimte leeg. Muren en kolommen van grijze steen, zonder versiering. Nergens kon je blik aan blijven hangen. Er was niets te horen dan de wind in de bomen en het ruisen van water buiten.
Op de drempel van zoveel leegte viel alles weg wat bijkomstig was. Woorden en gedachten losten zich op, en welkom geheten door een volkomen stilte werd men vanzelf aan de ruimte gelijk: een kern van zwijgen en licht. De kerk van Fontenay was gebouwd voor de contemplatie, en het was of de daar eeuwenlang verzamelde vitale kracht nog in die ruimte leefde en wie er binnentrad als vanzelf in zich opnam. De lange traditie van de monniken, hun op die plek ingeoefende, volgehouden, zich verdiepende omgang met een in hen zelf en de wereld levend geheim, men voelde het aanwezig als een verloren gegane rijkdom, die men evenwel als zijn wezenlijkste bezit herkent wanneer men het een ogenblik ervaart. Het geheim dat de monniken zochten is ons aller geheim. Het ligt op de bodem van onze ziel, maar wij doen niets meer om het op te graven."
Uit: Een Japanse tuin, door Ton vd Stap
7 april - Na de feestelijkheden
Vandaag een Citaat: "De waarheid die we zoeken komt niet als een antwoord op onze onrustige vragen, maar als hun opheffing."- Antoine de St.Exupéry
2 april - Witte Donderdag
Instelling van het H.Avondmaal. Delen en dienen. Wat een contrast met de "bonuskwestie" van ABN-AMRO. Het gaat daar niet om salarissen van een ton, nee, om salarisverhogingen van een ton, alsof de zes ton die ze al binnenkrijgen niet genoeg is.
1 april - Feestdag van de heilige Iracundus
Geweldig, het vernieuwde Klankbord! En velen zijn tot geloof gekomen in de tot nog toe onbekende patroonheilige van de Torenkerk ;) - zie p.12. Zelfs de RK pastor geloofde het verhaal heilig!
23 maart
Uit mijn preek van afgelopen zondag: Begin deze maand werd een conductrice van de NS zwaar mishandeld op het station van Hoofddorp. Het opmerkelijke van de conductrice was dat ze tegen de directeur van de NS zei: "Laat het niet voor niets geweest zijn, want de maat is vol." Het is groots als je dat kunt zeggen, omdat je daarmee uitstijgt boven je eigen gekwetstheid – omdat je op die manier jouw lijden in dienst stelt van een betere wereld: dat agressie stopt, dat medepassagiers opstaan en helpen, en dat halvegaren de juiste zorg krijgen. Ook het kruis van Christus, zijn lijden, zijn dood: het leek een daad van zinloos geweld. Maar de zinloosheid, de dood, de duisternis werd van binnenuit omgekeerd tot redding, tot leven, tot licht. Goede Vrijdag wordt Pasen. En ieder mens die in navolging van Hem het lef heeft om te zeggen dat z'n lijden, zijn lot, niet voor niets was, die heeft dat licht van Christus in zich.
13 maart - Provinciale verkiezingen komende woensdag
Het interesseerde me nooit zo heel veel, de provinciale verkiezingen, maar met het gaswinningsverhaal heb ik toch de stemwijzer maar eens ingevuld. Ik kwam uit bij een partij waar ik nog niet eerder op had gestemd.... !
http://provincie-groningen.stemwijzer.nl/
10 maart - Zalig de armen van geest (Mt.5:3)
Eeerlijk gezegd was ik nooit diep op deze tekst ingegaan, maar nu ik hem bespreek met mijn 35+ gespreksgroep komen de verborgen schatten wel te voorschijn. De mysticus Meister Eckhart schrijft erover: niets willen, niets weten, niets hebben. Het is een innerlijke houding waardoor het Rijk van God zich als een schat in je binnenste openbaart. Nu die houding nog in-oefenen, - o nee, zelfs dát niet willen!
5 maart -
Zo, de vakantie zit erop - geheel besteed aan het opknappen van de keuken, met dank aan de NAM. Ook de laatste cursusdag 'Tot het einde toe levend' op de PThU gehad, in het kader van de (verplichte) Permanente Educatie. De Italiaanse student die in november was weggegaan omdat hij in een grotere plaats wilde wonen is toch weer teruggekeerd, kortom: niet veel nieuws onder de zon, en al helemaal geen diepe gedachten.
17 februari - Veertigdagentijd
Mooi om de Veertigdagentijd vanavond te beginnen met een gespreksavond over het kloosterleven, en morgen met het askruisje. Ik zal daarbij de tekst zeggen: "Laat los wat is geweest, aanvaard wat is, en heb vertrouwen in de toekomst" - het is de belijdenistekst van Klaas en Martine, afgelopen zondag. As is een mooi symbool van wat geweest is. Persoonlijke doelstelling deze veertig dagen: bedachtzaamheid en zorgeloosheid! Wie volgt?
9 februari - V&D
Het zit me al tijden dwars: V&D was vroeger toch gewoon zélf eigenaar van al die grote panden? Daar rustte toch helemaal geen hypotheek of huurverplichtingen meer op? Maar de boel is ooit gesplitst! Geen wonder dat je als het slecht gaat niet meer aan je 'verplichtingen' kan voldoen. Al die geldzuchtige eigenaren die het eigen-belang boven het winkelbelang stellen. Onthutsend. Dat was in de tijd van meneer Vroom en meneer Dreesmann wel anders. Als jongetje van 16 heb ik er nog gewerkt, bij de V&D in Hilversum: op de papierwaren ('Schoolcampus'), de tapijten, en zelfs nog een blauwe maandag op de parfumerie. Het verdiende ƒ 50 (=gulden) per week. Ik kom er nooit meer, maar het moet wel blijven bestaan!
26 januari - "Amour"
Film met Jean-Louis Trintignant, Emmanuele Riva en Isabelle Huppert. Over wat het met je doet als een geliefd iemand oud wordt, een beroerte krijgt, verlamd raakt, pijn lijdt, en jij, zo goed en zo kwaad als het gaat, zorg verleent, totdat het niet meer kan. Hoe het je ontreddert, en isoleert van je omgeving. Je moet deze film absoluut gaan zien - maar een lolletje is het niet.
23 januari - Inspiratie?
Al bijna twee weken geen losse gedachten. Mijn inspiratie is in de preken gaan zitten. Zie aldaar ;)
11 januari - Dit zijn de namen..
En hier de namen en de foto's van de 17 slachtoffers. Dat hun dood niet tevergeefs mag zijn.
8 januari - Wraak?
Charlie Hebdo... Pauvre Charlie. † Twaalf doden....
Een god die mensen nodig heeft om wraak te nemen op het beledigen van zijn profeet? Een fatale misvatting. Dan toch maar liever een God die z'n zaakjes zelf regelt (Dt.32:35 en Rom.12:19). Wie namens Hem meent wraak te moeten nemen stelt zich boven Hem. Afgoderij dus voor een waandenkbeeld. Hoe heeft het in Godsnaam zo ver kunnen komen?
4 januari 2015 - Maakt geld gelukkig?
Waarom zal ik nooit deelnemen aan de Postcodeloterij? Ik stel mezelf die vraag nadat vorig jaar in Vrouwenpolder de Postcodekanjer was gevallen.De winnaars van elke wilekeurige loterij zijn anoniem, terwijl het bij de Postcodeloterij om je buren gaat! Het legt de kiem voor gierigheid, jaloezie, spijt, ruzies, is het niet in het dorp, dan wel in je familie. Het hele concept is omstreden, en heeft vooral de oprichters rijk gemaakt, met als bedrijfsfilosofie: "Hebzucht is een basisemotie van alle mensen." Hoera! Kortom: ik doe niet mee, zal niet meedoen, en zal geen spijt hebben al worden al mijn buren miljonair. Voor mij zit rijkdom in eenvoud en het genieten van de kleine dingen.
31 december 2014 - Vallen en vliegen
(klik 2x om deze opmerkelijke nieuwjaarskaart te vergroten)
23 december - Boos!
Ik had al besloten om de Kerstpreek te houden over het thema 'God is boos', toen ik vanmorgen in Trouw las dat de Paus de Curie flink de les heeft gelezen. De kerststol zal in hun keel zijn blijven steken. Geweldig! Zo'n voorbeeld komt als een geschenk uit de hemel, en ik zal er op eerste kerstdag schaamteloos gebruik van maken. Wie alvast wil smullen moet het artikel in de Volkskrant lezen, of de Engelse samenvatting van zijn toespraak op de site van het Vaticaan. Voor wie Italiaans leest, is hier het origineel.
15 december - Wat de toekomst brengen moge..?
Gisteren een aangrijpend toneelstuk gezien in Garnwerd: Onder één dak, van Johan Fabricius (recensie). Hij schreef het in 1914, nadat hij in de krant gelezen had dat een Zeeuwse familie, na het overlijden van moeder, vader had verloot onder de vier kinderen. Op het eerste gezicht een absurde situatie, maar het raakt de kern van het actuele probleem over de zorg: hoe gaan wij om met ouderen? En ook: wie zorgt er straks voor mij? Indringende vragen die je in al z'n concreetheid ziet wanneer noodzakelijke huishoudelijke hulp met één brief van de gemeente wordt weggestreept (b.v. in de gemeente Assen). Gelukkig heeft de rechter er een stokje voor gestoken: zo ga je niet met mensen om - ga eerst maar eens het 'keukentafelgesprek' voeren.
10 december - Een les
Met dank aan de spit (zie 3 december) heb ik ontdekt dat het niet altijd nodig is om andere dingen te doen, maar dat je ook dezelfde dingen anders kan doen. Vrijheid ontstaat als ik mijzelf daarvoor de ruimte geef. "Wereld is nait roazend moakt." Of, zoals ik laatst op een werkauto zag die tamelijk langzaam over de ring reed: "Wij laten ons niet opjagen: wij zijn aan het werk, en niet op de vlucht." Verwachting, Advent, is precies dat.
3 december - Gevloerd
Een hevig aanval van spit: van het ene op het andere moment compleet gevloerd, gebroken. Opstaan van bed of stoel is een marteling, lopen gaat nog, concentratie op wat dan ook: onmogelijk. Kan alleen maar l-a-n-g-z-a-a-m leven. Het zal wel ergens goed voor zijn...
27 november 2014 - Deus providebit
Ik was op bezoek geweest bij mijn vriendin Syta, kunstenares in Assen, en had haar verteld over het plotselinge overlijden van Ids (zie 19 november). Bij het afscheid vertelde ik haar dat ik op de terugweg naar zijn graf zou gaan. Ik liep over het oude gedeelte naar het nieuwe, waar Ids ligt, stond enige tijd bij het graf, onder de indruk van de enorme bloemenzee, en liep verder om naar het graf van Bart te gaan, ook al zo jong gestorven. Op dat moment stuurde Syta me een sms'je: "Heb je ook een lichtje om aan te steken bij het graf?" Nee, ik had geen lichtje bij me. Op dat moment hoor ik mijn naam achter me roepen: 'Ignace!' Het bleek Peter te zijn, een neef van Ids, die ik drie jaar geleden al eens had ontmoet, vlak na het overlijden van zijn moeder. Hij had twee lichtjes bij zich, rood en wit (de kleuren van Ajax!), en liet mij er een aansteken. We hebben nog wel een half uur staan praten. Syta had het voorzien, en toeval bestaat niet....
19 november 2014 - † Ids Visser, 15 jaar
Alweer een jongen overleden, te jong, keeper bij SJO vv Winsum: Ids Visser
. Ik zie en hoor de impact op de teamgenoten, hun ouders. Het Praedinius dat voor de tweede keer in korte tijd wordt geconfronteerd met een ontijdige dood. Wat een verdriet, wat een ontreddering. Het gat dat voorgoed in het leven wordt geslagen van wie hem lief waren. Jongeren die té vroeg met de dood in aanraking komen. Ook dit raakt mij diep. En alweer heb ik geen woorden ...
Maar wat een indrukwekkende bijeenkomst in de kantine van Viboa. Jongens die veelal geen praters zijn, konden nu wat doen; ze gingen met bloemen naar de plek waar het gebeurd was. Daarna sprak Ben Breukelman in een bomvolle kantine. Over de dood, van wie je niet kunt winnen. Gewoon maar bij elkaar zijn, iets opschrijven, iets neerleggen op de gedachtenistafel. Z'n foto met een kaars ervoor. De jongens van B1 schreven intussen hun namen op het keeper-shirt van Ids: het gaat het hele seizoen mee, naar iedere wedstrijd. Fantastisch hoe Viboa/Hunsinga dit doet: samen-zijn, ruimte bieden, tot en met de dag van de uitvaart, en daarna. - Want dit raak je nooit meer kwijt.
18 november 2014 - Boyhood
In de film Boyhood zie je in nog geen drie uur Mason (gespeeld door Ellar Coltrane) opgroeien van een jongetje van 6 jaar tot bijna-volwassene van 18 jaar. Indrukwekkend! Maar een van de scènes die met het meest aangreep was die waarin Mason met z'n familie in een restaurant zit; de eigenaar komt op ze af, en bedankt de moeder. Wat heeft ze ooit gedaan? Ze was het zelf al haast vergeten, maar jaren terug had ze hem - hij was toen nog een import-loodgieter - aangeraden de taal beter te leren, en een opleiding te gaan doen. Dankzij die éne losse opmerking van haar was hij in z'n toekomst gaan geloven, en geworden tot de man die hij nu is. "Wat gij voor de minsten van mij gedaan hebt, hebt gij voor mij gedaan.".
12 november 2014 - † Jard Martens, 18 jaar
Gisteren stond z'n overlijdensadvertentie in de krant, met z'n foto als watermerk: een mooie, stoere jongen, met een big smile en een omgekeerde pet. Ik heb hem eigenlijk niet gekend. Hij zat op school bij een van onze buitenlandse studenten, en was de zoon van twee vriendinnen die ik wel op de verjaardag van Tonnis' zus tegenkwam. Volgens het In Memoriam op de hockeysite was hij de leukste jongen die je je kunt voorstellen. Afgelopen zaterdag heeft hij zich van het leven beroofd - geen enkele aanwijzing van tevoren, geen briefje achteraf, niks (noot: achteraf hoorde ik dat hij toch wel brieven op zijn telefoon had achtergelaten). Boven de rouwaankondiging: 'Hij heeft ons zoveel liefde en geluk gebracht.'
Het raakt me meer dan ik had gedacht. Omdat woorden tekort schieten, hierbij een gedicht van Geert Boogaard, Voortijdig afscheid:
Wat is er in je omgegaan
eer wat je deed, gebeurde?
O, diepbetreurde,
dit raakt niet meer bij mij vandaan.
Een wereld is in mij vergaan.
Een wereld ging in mij teloor.
Is er een woord? Is er een stem?
Ook als ik roep: Waarom? Waarvoor?
Is er wel iemand goed voor hem?
Streelt er wel iemand zijn gezicht?
Is er wel licht?
Ontvang dit kind
voor wie dit leven veel te veel werd,
in Uw onaantastbaar paradijs,
waarin geen grijs
de geest omnevelt,
waar het ongestoord en ongehinderd
wandelt in het wit.
Vaak sta ik
voor zijn afgeknotte steen
en zeg: Je kwam terecht.